Although difficult, valuing health is crucial to inform health policy. In this research project we used the compensating income variation (CIV) method to estimate the sufficient monetary compensation needed to offset the welfare losses associated with the presence of sub-optimal conditions.

The current study aimed to longitudinally assess trauma history and post-traumatic stress disorder (PTSD) and the prevalence of sexual violence in a nationally representative Icelandic sample. Furthermore, the aim was to empirically test and develop a short measure of social reactions to measure the unique and shared characteristics of online and in-person disclosures of sexual violence and others’ responses to such disclosures (social reactions), and the impact of social reactions on mental health.

Á undanförnum árum hafa sviðin endurnýjunar- og tilfærslulækningar vakið sífellt meiri áhuga vegna möguleikanna sem í þeim felast er varða nýjungar í læknavísindum. Innan þeirra má finna ýmis tól sem talin eru vera lykilatriði þegar kemur að því að finna og þróa ný meðferðarúrræði, og er eitt þessara tóla notkun mesenkýmal stofnfrumna (MSF).

Verkefnið Katla Kalda hefur aukið til muna þekkingu og skilning á hegðun jarðhitakatla og þar með hættum vegna jökulhlaupa undan þeim. Í verkefninu var unnið að umfangsmiklum mælingum á jarðhitakötlum Mýrdalsjökuls og Eystri Skaftárkatlinum (ESK) í Vatnajökli, auk líkanreikninga af ísflæði til jarðhitakatla Mýrdalsjökuls.

Embodied Critical Thinking is a ground breaking project that brings together theories and practices of embodied thinking developed on the basis of phenomenological and pragmatist philosophies. The project takes a leap from ontologies and epistemologies of relationality and interaction to an embodied, situated, and interactional practice of research in the context of higher education.

Gammablossar eru björtustu og orkumestu sprengingar í alheimi. Þeir eiga rætur að rekja til þyngdarhruns massamestu stjarnanna og eru sýnilegir úr órafjarlægð. Þeir eru því einstaklega vel til þess fallnir að kanna þróun vetrarbrauta í hinum unga alheimi.

Sumarexem er húðofnæmi í hestum sem einkennist af framleiðslu á IgE mótefnum gegn ofnæmisvökum úr biti smámýs (Culicoides spp) sem er ekki að finna hér á landi. Rannsóknir á ónæmissvarinu benda til þess að orsök sjúkdómsins sé T-frumu ójafnvægi. Sjúkdómseinkenni eru exem og kláði einkum í fax- og taglrótum sem getur leitt til sáramyndunar og jafnvel sýkingar í sárum. Tíðni sjúkdómsins er há í útfluttum íslenskum hestum, allt að 50% við slæmar aðstæður, en einungis um <10% hjá íslenskum hestum fæddum erlendis.

Brjóstakrabbamein er algengasta krabbameinið á meðal kvenna á Vesturlöndunum og með hefðbundinni brjóstamyndatöku ber töluvert á ofgreiningum auk þess sem erfitt er að greina æxli á byrjunarstigi hjá ungum konum. Þörf er á nákvæmari greiningu á brjóstakrabbameini og undanfarin ár hefur mikil framþróun átt sér stað við massagreiningu smásameinda sem greiningartækni fyrir krabbamein.

Eitt af “heitustu” rannsóknarsviðum í þroskunar- og sameindaerfðafræði nú um stundir er hvernig upplýsingar um genatjáningu, sem ekki eru skráðar beint í erfðaefnið, berast við skiptingar og sérhæfingar frumna, jafnvel milli kynslóða einstaklinga um kímlínuna. Náskyldir stofnar lífvera sem þó sýna verulega mismunandi svipgerðir eru ómetanlegt tæki til að rannskaka þessháttar “umframerfðir” (e. epigenetics). Bleikjuafbrigðin fjögur í Þingvallavatni eru sérlega áhugavert dæmi um slíka stofna.

Með hækkandi aldri eiga ýmsar breytingar sér stað í byggingu heilans og má þar nefna hrörnun á vefjum heilans, stækkuð heilahólf og hvítavefsbreytingar, sem oft eiga sér orsakir frá æðakerfi líkamans. Þegar slíkar breytingar eiga sér stað á sama tíma, t.d. við eðlilega öldrun heilans eða í taugahrörnunarsjúkdómum þurfa rannsakendur að geta metið allar þessar breytingar samtímis. Sjálfvirk merking stækkaðra heilahólfa og
hvítavefsbreytinga er hins vegar mikil áskorun með núverandi aðferðum.

The goal of this Doctoral Student grant was to optimize thermophilic organisms to turn the main carbohydrates from macroalgae into valuable compounds like ethanol or other derivatives through genetic and metabolic engineering.

The aim of the project was to study the stability of magnetic chiral structures with respect to thermal fluctuations in the framework of the harmonic transition state theory for magnetic degrees of freedom.

Gammablossar eru björtustu og orkumestu sprengingar í alheimi. Þeir eiga rætur að rekja til þyngdarhruns massamestu stjarnanna og eru sýnilegir úr órafjarlægð. Þeir eru því einstaklega vel til þess fallnir að kanna þróun vetrarbrauta í hinum unga alheimi. Markmið þessa verkefnis var að rannsaka uppruna og umhverfi þeirra með X-shooter, litrófsritanum á Very Large Telescope, sem og að undirbúa Norræna sjónaukann fyrir komu NOT Transient Explorer (NTE), glænýs litrófsrita sem mikið mun mæða á.

In the project “Fluids, quantum critical matter, and holographic duality” it was proposed to develop and use a link between fluid dynamics and black hole physics (holographic duality) to describe exotic matter (such as high temperature super conductors), for which a framework is lacking.

Almennt er ekki litið svo á að lesblinda hafi eitthvað með sjón að gera, enda er allajafna ekkert að augum þeirra sem eru lesblindir. En þótt sjónræn úrvinnsla hefjist vissulega í augunum þá fer hún að mestu leyti fram í heilanum – og margt getur farið úrskeiðis frá því að ljósgeislar lenda á auganu og þar til maður ber kennsl á það sem fyrir augu ber.

Með notkun greiningar, hermana og tilrauna hefur öðlast betri skilningur á eiginsviðstakmörkuðum straumi frá fylkjum rafeindlinda í ördíóðum. Þá höfum við þróað einfaldar og ódýrar ljóskatóður sem byggja á GaAs, sem og einfaldar ördíóður til að nota við tilraunir á eiginsviðstakmörkuðum rafeindalindum. Þessar niðurstöður gagnast við frekari rannsóknir og þróun á jafnspennulestuðum straumvökum með THz tíðni.

Rannsóknin „Vinnutengd heilsa og öryggi ungmenna á vinnustað“ fékk þriggja ára nýdoktorsstyrk úr Rannsóknasjóði í byrjun árs 2017. Markmið rannsóknarinnar var að skoða vinnutengda heilsu 13-19 ára íslenskra ungmenna og öryggi þeirra á vinnustað hvað varðar vinnuverndarfræðslu og öryggisþjálfun, vinnuslys, stoðkerfisverki og geðræna líðan. Gögnum fyrir rannsóknina var safnað á tvennan hátt. Annars vegar voru hópviðtöl og einstaklingsviðtöl tekin við 45 ungmenni á aldrinum 13-19 ára. Hins vegar var ítarlegur spurningalisti lagður fyrir samtals 2.800 ungmenni á sama aldri. Þau ungmenni voru slembivalin úr Þjóðskrá.

Niðurstöðurnar úr verkefninu hafa aukið skilning á breytileika í útliti og virkni lífvera, sem skiptir máli fyrir vistfræði og þróunarfræði. Þær hjálpa okkur einnig með aðgerðir til að vernda og stýra nýtingu á laxfiskastofnum hérlendis. Bleikja er mikilvægur veiðifiskur og einnig notuð í fiskeldi. Tegundinni hnignar á heimsvísu og hérlendis, að öllum líkindum vegna loftslagsbreytinga. Aukinn skilningur á sveigjanleika sjóbleikja og afbrigða vatnableikja hérlendis getur upplýst okkur um hvort og þá hvernig þessir stofnar geti brugðist við yfirstandandi breytingum á loftslagi.

Thiiran eru lífræn efnasambönd hliðstæð epoxy efnum nema thiiran innihalda brennistein í stað súrefnisatóms. Thiiran eru upphafsefni notuð í brennisteinsríkar fjölliður, gjarnan með kolefnisdísúlfíði. Slíkar fjölliður hafa lágan brotstuðul ljóss og eru eftirsótt efni í dýr ljósmælitæki og sólarrafhlöður.

Í nútímaþjóðfélagi er gríðarlegt magn af gögnum framleitt og skoðað og þetta kallar á frekari framþróun í upplýsinga- og samskiptatækni. Það er mikilvægt að minnka orkunotkunina og tryggja sjálfbærni. Skráning upplýsinga með seguleiningum hefur leitt til mikilla framfara og er víða notuð í ýmsum tækjum fyrir gagnaflutning, geymslu og úrvinnslu.

Niðurstöður myndrænu massagreiningarinnar og magnbundinna plöntuefnagreininga auðvelda val ákjósanlegra fléttutegunda og aðgreiningu lífvirkra efnasambanda. Raðgreining DNA í verkefninu hefur varpað ljósi á margbreytileika fléttusambýlisins og bætt skilning okkar á flokkunarfræði og þróunarsögu fléttusveppa.

Íslenskir hestar sem fluttir eru út eru í mikilli áhættu á að fá sumarexem, sem er IgE miðlað ofnæmi gegn ofnæmisvökum (próteinum) úr biti Culicoides tegunda. Allt að 50% útflutningshrossa fær exemið við slæmar aðstæður en einungis um 10% íslenskra hesta sem fæddir eru erlendis. Sumarexem er því alvarlegt vandamál fyrir íslenskan hrossaútflutning og mjög hvimleitt og sársaukafullt fyrir hestana.

Í þessu rannsóknarverkefni höfum við notað viðamikilar heilbrigðisupplýsingar úr Öldrunarrannsókn Hjartaverndar ásamt nýlegum mælingum á þúsundum próteina í sermi sömu einstaklinga. Með því að leiða þessi gögn saman höfum við uppgötvað að magn um
hundrað próteina er ólíkt í þeim einstaklingum sem munu þróa með sér sykursýki 2 innan fárra ára miðað við þá sem ekki fá sjúkdóminn, auk þess sem magn nokkur hundruða fleiri próteina breytist eftir að sjúkdómurinn er greindur.

Verkefnið hefur lagt grunnin að tilraunasamstæðu sem gæti dýpkað skilning okkar á rafeindadrifnum efnahvörfum til muna, það hefur leitt til niðurstaðna sem nýtast í örtækniprentun yfirborða og niðurstaðna sem mögulega nýtast í þróun virkari efna til að örva geislameðferð á krabbameini.

Ísland, eins og flest lönd, rekur mæla til að skrá jarðskjálfta víðsvegar um landið. Þessi tæki nema einnig stöðugan titring eða suð; gögn sem oftast eru ekki notuð. Suðið geymir hinsvegar dýrmætar upplýsingar um jarðskjálftabylgjur sem hafa endurkastast og skannað bergið, bylgjur sem eru viðkvæmar fyrir breytingum í berginu og fá nýja ásýnd ef  undirliggjandi berg breytist, t.d. vegna jarðhræringa.

Þetta verkefni miðaði að því að árangursmeta rafræna meðferð við svefnleysi innan heilsugæslustöðva í Reykjavík.

Markmið þessa verkefnis var að skilgreina hvernig ALKBH3 & FTO stjórna útflutningi á RNF168 mRNA og þ.a.l. viðgerðum á DTB. Minni tjáning ALKBH3/FTO gæti hugsanlega nýst sem lyfjamark í krabbameinsmeðferð bæði vegna galla í viðgerð á alkýlerandi skemmdum og DTB, sem endurspeglar klínískt mikilvægi verkefnisins.

Fæðuframleiðsla með ræktun plantna ræðst að stórum hluta af framboði nýtanlegs köfnunarefnis (N). Frá árinu 1908 hefur Haber-Bosch efnaferlið verið notað til að framleiða áburð fyrir plöntur og talið er að þessi aðferð hafi fætt um 27% mannkyns síðastliðna öld. Aðferðin er hins vegar orkufrek og áburður hefur einnig slæm áhrif á vistkerfið. Það væri því mikill ávinningur af því að geta dregið úr þörf á framleiðslu áburðar.

Hnúfubakurinn er stór skíðishvalur sem ferðast að jafnaði árlega milli fæðustöðva á norðlægum svæðum, þar sem þeir dvelja frá sumri til hausts, og æxlunarstöðva í hitabeltinu þar sem þeir dvelja að vetri til og jafnvel fram á vor en nærast þá lítið eða ekkert. Síðustu 20 ár hefur tegundin tekið við sér eftir að hafa verið ofveidd á fyrri hluta 20. aldar og virðist nú fara fjölgandi, þá sérstaklega á pólsvæðunum. Síðustu ár hafa hnúfubakar jafnframt orðið mun algengari sjón við strendur landsins á veturna en áður þekktist.

Markmið verkefnis var 1) að skoða skammtíma- og langtímaáhrif próteins á æðakerfið í kringum legið. 2) Að skilgreina verkunarmáta próteinsins á einangraðar legæðar úr rottum. 3) Að meta áhrif próteinsins á æðakerfið í
kringum legið og fósturvöxt í rottum. 4) Að meta lyfjahvörf próteinsins í kanínum.

The project focused on children with diverse background and their transitions from preschool to primary school in Iceland. Multiple perspectives were sought.

Verkefnið byggði á nýjum niðurstöðum í hugfræði og málgjörðafræði og settu rannsakendur saman nýstárlega kenningu um einkvæma tilvísun sem sneiðir hjá ýmsum vel þekktum ráðgátum og mótbárum. Kenningin, kölluð edenísk ætlunarhyggja, byggir á hugmyndum hugfræðinga um
vísindalegar skýringar og hugmyndum málspekinga um muninn á meiningu og merkingu tilvísunarorða.

Rannsókninni er ætlað að auka skilning okkar og þekkingu á félagsgerð Íslands við upphaf 18. aldar og grunnstofnunum hennar: fjölskyldunni, heimilinu og jörðinni. Við könnum gerð og hætti fjölskyldna, framleiðslu og tekjur heimilanna og samskipti leiguliða, jarðeigenda og annarra stétta. Við könnum einnig viðbrögð fjölskyldna við langvarandi harðindum um aldamótin 1700.

The cosmic enigma known as fast radio bursts are one of the major puzzles in contemporary astrophysics. These bursts are powerful pulses of radio emission that releases as much energy in a millisecond as the Sun
puts out in a year. Their exact origin and emission mechanisms, however, remains unclear. This project has helped shed light on the origins of fast radio bursts by studying their host galaxy environments.

Hafskorpan er stærsta og eitt minnst kannaða búsvæði heims á jörðinni. Basaltið sem er undir yfirborði Surtseyjar við Ísland er tiltölulega nýmyndað og er enn heitt sem gerir það ákjósanlegt til rannsókna. Reyndar er Surtseyjareldfjallajarðhitakerfið einstakt náttúrufyrirbrigði sem hægt er að líta á sem náttúrulega rannsóknarstofu fyrir rannsóknir á víxlverkun milli vökva, bergs og örvera við hitastig sem nálgast hitamörk lífs.

Runtime verification (RV) is a technique that uses monitors to verify a specification as a system runs, by processing the events generated during the system execution. We gave a concrete theory of monitorability and its limits, in the classical case when monitors have fixed memory in the form of states, such as a finite automaton. 

Þessi rannsókn hefur bætt þekkingu okkar á áhrifum eldvirkni á jarðvegsþróun og ferli kolefnis í tiltölulega óröskuðum íslenskum mómýrum. Þrjár óframræstar mómýrar í Austur-Húnavatnssýslu voru rannsakaðar, en þær mynda snið frá sjó nyrst á Skaga suður að hálendisbrún í Svínadal. 

Vannæring og ósjálfrátt þyngdartap er algengt hjá öldruðum, sérstaklega eftir útskrift af sjúkrahúsi. Vannæring er tengd slæmum heilsufarslegum afleiðingum, minnkuðum lífsgæðum og tíðum endurinnlögnum á sjúkrahús. Markmið Homefood verkefnisins var að veita næringarmeðferð, ásamt fríum orku- og próteinbættum mat, til að kanna áhrif þess á líkamsþyngd, líkamlega virkni, andlega líðan og á endurinnlagnir á sjúkrahús hjá öldruðum sem útskrifast þaðan. 

The research aimed to explore local responses to claims of child trafficking in Guinea-Bissau with a focus on the implementation of two anti-trafficking activities, that is, a ban on begging and repatriation.