ExploGuard – Novel explosive welded corrosion resistant clad materials – verkefni lokið
Fréttatilkynning verkefnisstjóra
Verkefnið miðaði að því að leysa tæringarvandamál í orkuiðnaðinum með því að nýta svokallaða sprengisuðu.
Verkefnið ExploGuard (2014-2017) var fjölþjóðlegt verkefni
sem styrkt var innan M-ERA.NET samstarfsnetsins í efnisrannsóknum.
Verkefnisstjórn var í höndum Tækniháskólans í Varsjá í Póllandi en íslenski
hluti verkefnisins var styrktur af Tækniþróunarsjóði og var þeim hluta stýrt af
Nýsköpunarmiðstöð Íslands. Verkefnið miðaði að því að leysa tæringarvandamál í
orkuiðnaðinum með því að nýta svokallaða sprengisuðu. Sprengisuða, þar sem tvö
eða fleiri efni eru skeytt saman með því að nýta sprengiefni, er suðuaðferð sem
uppgötvaðist fyrir tilviljun í síðari heimsstyrjöld. Með henni má binda saman
plötur af ólíkum efnum, t.d. þunna klæðningu af dýru en tæringarþolnu efni
ofaná ódýrara grunnefni sem er viðkvæmara er fyrir tæringu. Sprengisuðuferlið
er einnig gagnlegt að því leyti að með því má fá þykkari klæðningu á grunnefnið
en fæst t.d. með dufthúðun. Verkefnið miðaði að því að þróa sérstaklega
efnasamsetningar með tilliti til krefjandi aðstæðna í jarðhitaiðnaði og voru
þær samsetningar prófaðar í raunaðstæðum á Íslandi í samstarfi við
orkufyrirtækin HS Orku og Landsvirkjun. Hefðbundið stál var sprengisoðið með
klæðningu úr ólíkum tæringarþolnum efnum hjá samstarfsaðilum í Póllandi og
prófað í jarðhitaumhverfi á Reykjanesi og í Kröflu. Ítarlegar rannsóknir og
prófanir voru framkvæmdar á sprengisoðnum sýnum, bæði hjá Nýsköpunarmiðstöð
Íslands, Háskóla Íslands og á rannsóknarstofum erlendra samstarfsaðila í
verkefninu, fyrir og eftir prófanir í jarðhitaumhverfi. Með þessum rannsóknum
var mögulegt að finna þau klæðningarefni sem best stóðust áraun í
jarðhitaumhverfi. Hitameðferð eftir sprengisuðu er almennt nauðsynleg til að
minnka innri spennu milli klæðningar og grunnefnis og koma í veg fyrir
viðloðunarvandamál en í ljós kom að sú klæðning sem sýndi mest tæringarþol
þoldi illa slíka hitameðferð og var millilagi úr kopar því bætt á milli
málmanna tveggja til að draga úr innri spennum milli klæðningar og grunnefnis.
Með því var hægt að koma í veg fyrir viðloðunarvandamál án hitameðferðar.
Niðurstöður verkefnisins munu nýtast orkufyrirtækjum í áframhaldandi efnisþróun
til að tryggja betri endingartíma íhluta í jarðhitakerfum.
Heiti verkefnis:
Novel explosive welded corrosion resistant clad materials (ExploGuard)
Verkefnisstjóri: Kristján Leósson
Styrkþegi: Nýsköpunarmiðstöð Íslands
Fjöldi styrkára: 3
Fjárhæð styrks: 27 milljón kr. alls
Tilvísunarnúmer Rannís: 1409-0001
