Vélfugl - verkefni lokið
Fréttatilkynning verkefnisstjóra
Verkefnið gekk út á að þróa sjálfvirkan vélfugl sem flýgur með vængslætti.
Flygildi ehf var stofnað í framhaldi af samstarfsverkefni við Rannsóknarstofu fyrir ómönnuð farartæki við tækni- og verkfræðideild Háskólans í Reykjavík. Verkefnið gengur út á að þróa sjálfvirkan vélfugl sem flýgur með vængslætti. Vængir fuglsins eru hannaðir að fyrirmynd vængja fugla, þ.e. með upphandlegg, framhandlegg og fingur. Fjaðrir úr plasti mynda vængyfirborð, bæði efra- og neðraborð þeirra. Hægt er að stækka og minnka vængina á flugi og hreyfa þá á svipaðan hátt og fuglar gera. Einnig er hægt að leggja vængina saman og upp að búk fuglsins. Þetta er hagkvæmt við flutning milli staða þar sem hægt verður að koma fuglinum fyrir í lítilli tösku. Auðvelt er að að skipta um vængi og stél þar sem þeim er smellt á búkinn. Vélfuglinum er hægt að fjarstýra en hann getur einnig flogið óstuddur eftir ákveðinni leiðaráætlun. Með frekari þróunarvinnu er fyrirhugað að auka flughæfnina og þar með notkunarmöguleikana, en þeir verða m.a. við eftirlit, umhverfismælingar og leit eða könnun á opnum svæðum.
Heiti verkefnis: Vélfugl
Verkefnisstjóri: Hjalti Harðarson, Flygildi ehf.
Tegund styrks: Verkefnisstyrkur
Styrkár: 2012-2014
Fjárhæð styrks: 30 millj. kr. alls
Tilvísunarnúmer Rannís: 121444-061
VERKEFNIÐ VAR STYRKT AF TÆKNIÞRÓUNARSJÓÐI.
Afrakstur verkefnisins
- Vélfugl sem flýgur með vængslætti, þar með talinn
vélbúnaður og hugbúnaður til vængsláttar ásamt leiðsögubúnaði og
fjarskiptabúnaði. Hægt er að stýra mjög
nákvæmlega vænghreyfingum hvors vængs fyrir sig, t.d. vængsláttartíðni, vængsláttarhraða,
hröðun vængsláttar, vænghalla og stærð
vængs. Einnig er hægt að leggja vængina
saman og upp að búk fuglsins.
Flugprófanir standa yfir.
- Vængir
sem hægt er að stækka og minnka og brjóta saman; eftirmynd fuglsvængs og með
svipaða hreyfigetu. Vængyfirborðið er
gert úr fjöðrum sem eru úr plasti.
- Vængir
sem auðvelt er að taka af fuglinum til viðhalds og viðgerða.
- Drifbúnaður
fyrir vængslátt, aðfallshorn vængja, hreyfingu þeirra fram og aftur og út og
inn (til að stækka og minnka vængina).
Sjálfstæður drifbúnaður er fyrir hvorn væng.
- Stél
með stýribúnaði sem svipar til stéls á fugli.
- Hugbúnaður
sem stýrir vængslætti, aðfallshorni vængs, færslu hans fram og aftur og inn og
út. Sömuleiðis stýring á stéli.
- Drifbúnaður
til að hreyfa höfuð fuglsins upp og niður og til hliðanna.
- Drifbúnaður
til að opna og loka goggi fuglsins.
- Búkur
sem mótaður er að fyrirmynd mávs og gerður er í tveimur helmingum svo auðvelt
sé að komast að rafbúnaði fuglsins.
- Innri
búnaður fuglsins með tölvu og öðrum stjórnbúnaði, komið fyrir á léttri álgrind.
- Á
vormisseri Háskólans í Reykjavík hófst námskeið (T-870-INTE “Samþætt verkefni
meistaranema í véla- og rafmagnsverkfræði) með sex meistaranemum í
rafmagnsverkfræði og vélaverkfræði sem gengur út á að þróa fullkomnari
vængsláttarferla með þróunaraðferðum (e. evolutionary methods, “machine
learning”). Einnig verða gerðar
straumfræðiathuganir á fuglinum og burðarþolsmælingar. Dr. Yonatan Afework Tesfahunegn, verður okkur
til aðstoðar. Notuð verða vindgöng HR og
mælibúnaður sem fylgir þeim. Undanfarnar
vikur höfum við endurbætt mæliaðferðir okkar í vindgöngunum sem miða að því að
gera þær nákvæmari. T.d. ætlum við að
setja upp rafdrifinn búnað sem stillir aðfallshorn vængja með mikilli nákvæmni
og hægt verður að stjórna þessu frá tölvu sem er fyrir utan tilraunarými
vindganganna. Niðurstöður þessa
verkefnis verða birtar í lokaritgerð nemendanna og vonandi einnig í
vísindagreinum.
- Verkefni
Guðjóns Einars Magnússonar, nemanda á lokaári í tölvunarfræði við HR: Hermikráka og önnur verkefni sem herma flug
vélfuglsins. Sjá fylgiskjöl (hlekkir).
- Lokaverkefni
og ritgerð Skorra Júlíussonar, nemanda á lokaári í tölvunarfræði við HR:
Hermikráka, framhald. Sjá fylgiskjöl
(hlekkir).
- Ýmis verkefni doktorsnemans Marcins Przedwojewski,
m.a. litlir fjarstýrðir vélfuglar, sjá myndir.
(Marcin hvarf frá námi).
- Fullkomin
mæliaðstaða í vingöngum HR, með nákvæmum kraftnema og hugbúnaði, ásamt
sjálfvirkum búnaði til að stilla aðfallshorn vængja.
- Sjálfvirk
en forritanleg vél sem sker vængi úr frauðplasti. Þessir vængir eru notaðir við prófanir og
mælingar í vindgöngunum.
- Vindgöng
HR voru smíðuð m.a. vegna verkefnis um vélfuglinn.
- Ýmsar
flugvélar og þyrlur prófaðar með sjálfstýringu, m.a. SUMO vél til veðurmælinga.
- Markaðsathugun
og viðskiptaáætlun, sbr. umsókn okkar til TÞS frá því í sept. 2015.
- Erlent
samstarf í undirbúningi sem miðar að umsókn í Eurostars.
- Ýmsir
tilraunavélfuglar, allt frá nokkrum tuga gramma að þyngd, upp í u.þ.b. hálft
kg. Þessum vélfuglum er fjarstýrt
handvirkt eða með sjálfstýringu.
- Mælibúnaður
sem skráir krafta frá vængjum í vindgöngum.
- Fullkominn
þriggja ása kraftnemi til að mæla krafta
frá vængslætti í kyrru lofti og í vindgöngum.
- Kynningarefni,
m.a. notað við kynningu verkefnisins erlendis.
- Nokkur
rannsóknarverkefni sem hlutu styrk frá Nýsköpunarsjóði námsmanna.
- Kynning
í Landanum á RÚV vorið 2014.
- Kynning
í þætti Ara Trausta Guðmundssonar á RÚV árið 2012.
- Kynning
í þætti á Stöð 2 árið 2014 um nýja tækni.
- Greinar
í tímarit nemenda við HR.
- Þátttaka
í sýningu TÞS í ráðhúsi Reykjavíkur 2013.
- Þátttaka
í sýningu Samtaka iðnaðarins og TÞS í HR vorið 2014.
- Ýmsar
kynningar í HR.
- Kynning
hjá Deloitte í október 2015, „Rising
Star”
Ráðstefnugreinar
B. Helgason, L. Leifsson, I. Rikhardsson, H. Thorgilsson, and S. Koziel, “Low-Speed Modeling and Simulation of Torpedo-Shaped AUV's” 9th Int. Conf. on Informatics in Control, Automation and Robotics (ICINCO), Rome, Italy, July 28-31, 2012
L. Leifsson, S. Koziel, F. Andrason, K. Magnusson, and A. Gylfason, “Numerical Optimization and Experimental Validation of Low-Speed Wind Tunnel Contraction,” Int. Conf. Comp. Science, Omaha, Nebraska, June 4-6, 2012
L. Leifsson, "Research at the Laboratory for Unmanned Vehicles" Lecture Marathon, Reykjavik University, March 20, 2013
L. Leifsson, "Ómannaðar flugvélar" Afmælisráðstefna Verkfræðinga félags Íslands - Verkfræði á nýrri öld, Reykjavík, Nóvember 16, 2012
B. Helgason, L. Leifsson, I. Rikhardsson, H. Thorgilsson, and S. Koziel (2012) “Low-Speed Modeling and Simulation of Torpedo-Shaped AUV's” 9th Int. Conf. on Informatics in Control, Automation and Robotics, (Rome, Italy, July 28-31).
L. Leifsson, S. Koziel, F. Andrason, K. Magnusson, and A. Gylfason “Numerical Optimization and Experimental Validation of Low-Speed Wind Tunnel Contraction,” Int. Conf. Comp. Science (Omaha, Nebraska, June 4-6, 2012).
L. Leifsson “Unmanned Vehicles at Reykjavik University”, Invited talk, AIAA Seminar, Department of Mechanical and Aerospace Engineering, Missouri University of Science and Technology (Rolla, MO, USA, October 10, 2011)
L. Leifsson, "Development of bird-like flapping-wing unmanned air vehicles," Invited Lecture at the Eglin Air Force Research Laboratory, Valparasio, FL, May 19, 2010
L. Leifsson, "Development of bird-like flapping-wing unmanned air vehicles," Invited Lecture at the Wright-Patterson Air Force Research Laboratory, Dayton, OH, May 17, 2010
Lokaverkefnisgreinar og aðrar greinar og skýrslur
Bjarni Helgason, "Low-Speed Control of AUVs" MSc Thesis, Reykjavik University, January 2012
Fannar Andrason and Kristjan Orri Magnússon, "Líkangerð og vindgangatilraunir fyrir vélfugl," BSc Thesis, Reykjavik University, December, 2011
Árni Þorvaldsson, "Drop mechanism," Final report submitted to the Icelandic Student Innovation Fund, September, 2013
Fannar Andrason and Sveinn Albertsson, "Rannsóknaraðstaða fyrir ómannaðra flugvélar," Final report (in icelandic) submitted to the Icelandic Student Innovation Fund, September, 2011
Fannar Andrason, Sveinn Albertsson, and Luis Huete, "CNC foam cutter," Final report submitted to the Icelandic Student Innovation Fund, September, 2011
Benedikt Arason, Fannar Andrason, Kristján Magnússon, Rúnar Viggósson, og Sveinn Albertsson, "Hönnun og smíði á vindgöngum," Final report (in icelandic) in the course Practical project 3, Reykjavik University, May, 2011
Steinar Rúnarsson, "A SUMO is born - Assembly instructions," Final report in the course Independent project, Reykjavik University, April, 2011
Stefán Bjarnason, "Flapping wing UAV platform development - For navigation and control research," Final report submitted to the Icelandic Student Innovation Fund, September, 2010
Guðjón Einar Manússon, „Hermikráka”, hermilíkan fyrir vélfugl, hugbúnaður og skýrsla.
Hjalti Harðarson, „Vélfugl“, grein um vélfuglinn í Verktíð, útskriftarblaði verkfræðinema við HR vorið 2015.
Skorri Júlíusson, Proposal for 12 ECTS UROP in Computer Science at Reykjavik University, „A Visual Editor for Wing Flapping Patterns“, Student: Skorri Júlíusson, Supervisor: David Thue (davidthue@ru.is, 5996412) & Kári Halldórsson (kaha@ru.is).
Ýmsar greinar í tímaritum nemenda við HR.